The army of King Henry IV. uses ladders to surprise and defeat the defenders of Rome, after a squire discovered an unguarded area while collecting weapons as both armies were resting.
Quadam die, cum exercitus uterque pugna estuque fessus circa meridiem sopori se dedisset, et nec speculator, ut fortuna voluit, vigilaret, unus ex scutariis propius ad murum, ut pila legeret, accessit. Cumque erectis et intentis auribus explorasset intus neminem adesse - nam murum et propugnacula vacua cernebat -, adiutus et animi confidentia et corporis levitate, manibus et pedibus sursum enitebatur, donec tandem muri summitatem apprehendit. Tum vero, cum iactatis circumquaque oculis neminem videret, inter spem et metum positus, toto corporis motu sociis innuebat vixque se a clamore, cum tardius innuentem attenderent, abstinebat. Qui raptis armis et scalis properantes, citius, ut aiunt, dicto murum superantes, captam Urbem sero defendentes interficiunt, capiunt, fugant.
Translation :
-
Edition :
Vita Heinrici IV imperatoris, In: F. Schmale, I. Schmale-Ott, Quellen zur Geschichte Kaiser Heinrichs IV. (FSGA 12), 5th Ed. Darmstadt 2017, 408-467.